Stoja Jotanović
Poljoprivredni fakultet, Univerzitet u Banjoj Luci

Đorđe Savić
Poljoprivredni fakultet, Univerzitet u Banjoj Luci

Ivan Stančić
Poljoprivredni fakultet, Univerzitet u Novom Sadu

Marinko Vekić
Poljoprivredni fakultet, Univerzitet u Banjoj Luci

Abstract
Cilj rada bio je da se ispitaju vrijednosti odabranih biohemijskih parametara krvi krmača u laktaciji. Istraživanjem je obuhvaćena ukupno 21 krmača prvopraskinja komercijalnog hibrida sa farme industrijskog tipa. Sve ispitane krmače držane su u uobičajenim farmskim uslovima i hranjene obrocima prilagođenim proizvodnoj kategoriji i broju prasadi u leglu. Uzorci krvi uzeti su punkcijom v. cava cranialis, na početku i kraju laktacije (drugi i 28. Dan nakon prašenja). U uzetim uzorcima određene su koncentracije ukupnih proteina, albumina, globulina, ukupnog bilirubina, kalcijuma i fosfora. Koncentracije ukupnih proteina, albumina, globulina i fosfora imale su trend opadanja od početka prema kraju laktacije (88.24±3.93 naprema 83.53±2.56, 41.95±2.13 naprema 38.68±1.56 i 46.33±2.35 naprema 44.79±1.89 g/L, odnosno 3.27±0.25 naprema 2.94±0.22 mmol/L), dok je kod kalcemije i bilirubinemije ustanovljen suprotan trend (2.88±0.10 naprema 2.99±0.13 mmol/L, odnosno 4.75±0.77 naprema 6.81±1.01 µmol/L). Između ispitanih parametara nisu ustanovljene statistički značajne razlike u navedenim terminima uzorkovanja. Dobijeni rezultati mogu ukazivati na pojačan katabolizam proteina krvi i djelimično narušavanje funkcionalnog kapaciteta jetre, najvjerovatnije zbog aktivacije homeoretskih mehanizama podrške laktaciji. Ovakvo stanje se, zajedno sa smanjenjem koncentracije fosfora, može nepovoljno odraziti na uspostavljanje postpartalne ovarijalne aktivnosti i trajanje intervala zalučenje-estrus.