• Zoran MaličevićUniverzitet u Banjoj Luci, Poljoprivredni fakultet
• Borislav RailićUniverzitet u Banjoj Luci, Poljoprivredni fakultet
• Siniša MitrićUniverzitet u Banjoj Luci, Poljoprivredni fakultet
• Dijana MihajlovićUniverzitet u Banjoj Luci, Poljoprivredni fakultet

DOI: 

https://doi.org/10.7251/AGRSR1304607M

Abstract

U radu je analizirana efikasnost hemijske zaštite zasada jabuke primjenom klasičnog atomizera sa usmjerivačima. Cilj analize je bio da utvrdi prednosti aplikacije baždarenim, kontrolisanim i precizno podešenim atomizerom u odnosu na klasičnu zaštitu. Pod pojmom klasične zaštite podrazumijeva se eksploatacija atomizera bez praćenja ispravnosti i podešenosti osnovnih parametara (protok pumpe, ispravnost manometra, ispravnost rasprskivača, podešenost količine vazdušne struje ventilatora, ispravnost mješača itd.). Prednosti aplikacije baždarenim atomizerom su višestruke, a ogledaju se prije svega u uštedi preparata, smanjenju utroška ljudskog i mašinskog rada, a bitan je i ekološki aspekat. Ekološki aspekat se prati u vidu gubitaka pesticidne tečnosti u obliku zemljišnog drifta. Pomoću vodosenzitivnih pločica mjereni su gubici radne tečnosti na zemljištu, upoređujući baždareni i nebaždareni atomizer. Preporučena norma pri ispitivanju iznosila je 500 l/ha, međutim prilikom mjerenja evidentirana je norma od 754 l/ha, tj. uvećana za  50,80%. Razlog uvećanja je neispravan manometar i loša distribucija rasprskivača. Nakon kalibracije i podešavanja postignuta je norma od 422 l/ha, odnosno umanjena za 55,96%  u odnosu na zatečenu. Primjena baždarenog i precizno podešenog atomizera obezbijedila je smanjenje norme tretiranja za 15,60% od preporučene, uz dobru pokrivenost krune. Prednost primjene kalibrisanog i precizno podešenog atomizera ogleda se u smanjenju drifta, a kroz umanjenje drifta i poboljšanje ekološkog efekta. Rezultati istraživanja pokazuju da se pravilnom kalibracijom zemljišni drift može smanjiti na minimalne količine. Ako se uzme u obzir prosječna cijena zaštite od 350 KM/ha uključujući cijenu pesticida, ljudski i mašinski rad, imamo slučaj da ekonomska analiza tretiranja jabuke pokazuje da kontrolisana aplikacija umanjuje cijenu zaštite po jednom tretiranju u prosjeku oko 55 KM/ha. Projektovano na cijelu sezonu, uštede pri zaštiti iznose oko 1100 KM/ha  ako uzmemo u obzir da je prosječan broj tretiranja oko 20 puta, u zavisnosti od sezone do sezone.